motocykl rudge

Jeden z pierwszych motocykli przystosowany do wyścigów na torach o luźniej nawierzchni, budowany na początku lat trzydziestych w fabryce Rudge-Withwort w angielskim Coventry. Motocykl ten wyparł wcześniejszą konstrukcję Douglasa.

Firma, której motocykle odegrały bardzo znaczącą role w pionierskim okresie dirt - tracka powstała w 1868 roku założona przez Dan'a Rudge'a. Po śmierci właściciela w roku 1894 połączyła się z Whitworth Cycles. W roku 1911 wytwórnia rozpoczęła prace inżynieryjne nad własnym motocyklem, by w roku 1912 mógł ukazać się pierwszy motocykl pod marką Rudge - Whitworth.
Od początku działalności spółka kładła szczególny nacisk na jakość i niezawodność swoich motocykli - jednocześnie wprowadzając wiele przełomowych wynalazków i patentów. To pozwoliło występować motocyklom w wielu wyścigach motocyklowych - w których odnosiły znaczące sukcesy. Tuż przed I wojną światową wyścigowe trasy zdominował Rudge TT z tzw. mechanizmem Multi - system zmiennego przełożenia przekładni zębatej. Wśród wielu innych wynalazków warto wspomnieć o: zmodyfikowanym układu hamulcowym, amortyzatorach przedniego zawieszenia, usprawnieniu pracy gaźnika i pionierskich rozwiązaniach układu rozrządu. W roku 1924 na rynku pojawiły modele z czterostopniowymi skrzyniami biegów, które jako pierwsze posiadały czterozaworową głowicę.
Synonimem firmy stal się model Ulster oraz odmłodzony TT z roku 1930. Na przełomie lat dwudziestych i trzydziestych motocykle Rudge na wyścigowych trasach były bezkonkurencyjne, zawodnicy startujących na nich wygrywali wiele wyścigów Grand Prix, bijąc kilka rekordów prędkości. Druga połowa lat trzydziestych XX wieku wiązała się już z dużymi problemami finansowymi - aż ostatecznie wojna zakończyła cywilną produkcję tych motocykli.

Ogromną rolą w firmie Rudge odegrał Stanley Glanfield (zdjęcie obok). W roku 1927 na jednocylindrowym modelu Rudge Whitworth odbył on motocyklową podróż dookoła świata. I mimo wielu problemów i przygód, na czterech kontynentach przejechał ponad 18 000 mil. W roku 1928 Glanfield zaprojektował model motocykla przeznaczony na dirt-trackowe tory - na rynku pojawił się on pod nazwą Glanfield Rudge. Autor wielotysięcznej podróży dookoła świata, korzystając ze swojego doświadczenia zaprojektował motocykl przeznaczony na dirt-trackowe tory. Na Wyspach, był to pierwszy 4 - zaworowy motocykl używany w sporcie żużlowym. Rozwiązaniem tym, firma Rudge na wiele lat wyprzedziła techniczną rewolucję z lat 70-tych. Stanley Glanfield, silnik maszyny Rudge Whitworth o pojemności 499 cm3 umieścił w specjalnej skonstruowanej, wzmocnionej ramie. Dodatkowo, zaprojektowana podwójna konstrukcja - miała wymienne elementy, co pozwalało w przypadku kolizji i zgnieceń zmienić tylko pojedynczą cześć rarny. Koła, zawieszenie i inne elementy motocykla pochodziły ze standardowego Rudge'a.

DT Rudge (zdjęcie obok) - 2 lata później do wcześniejszego modelu wprowadzono kilka zmian, korzystając głównie z szerokiego doświadczenia, jakie firma posiadała z różnorodnych tras wyścigowych i innowacji jakie wprowadziła w innych modelach. Nadal o pojemności 499 cm3, czterozaworowy, jednocylindrowy silnik osiągał moc 34-35 KM (25kW)przy 5500 obr./min. Mieszankę paliwową zapewniał dwukomorowy gaźnik Amal, który był zaopatrywany w paliwo za pomocą dwóch niezależnych przewodów z małego półgalonowego zbiornika. Przed zanieczyszczeniami i kurzem chronił filtr powietrza. Dodatkowo, motocykl mógł być wyposażony w wyłącznik zapłonu. Silnik posiadał zdublowany system smarowania - ręczną pompę dostarczającą olej bezpośrednio do układu korbowodowego, i wewnętrzną mechaniczną pompę w misce olejowej.
Model DT wyposażono w ramę nowej konstrukcji opracowaną specjalnie z myślą o dirt ­trackowym torze, z przednimi widelcami z amortyzatorami. Motocykl można było odpowiednio przygotować i dostroić pod panujące warunki torowe - umożliwiała to wymiana kół zębatych na wale pośrednim i koła łańcuchowego.
Motocykle z Rudge - Whitworth były zdecydowanie lepsze i silniejsze niż dominujące początkowo na torach Douglasy. Nadto, całość motocykla była zdecydowanie krótsza niż długi, dwucylindrowy poprzednik, co ułatwiało pokonywać wiraże za pomocą nowej techniki ślizgu (z nogą wysuniętą z przodu) - a coraz bardziej dominującej wśród zawodników.

Kłopoty finansowe w spółce, brak dalszych prac rozwojowych spowodował, że pierwszy czterozaworowy motocykl poległ w rywalizacji z Japem. Owocem mariażu obu rywalizujących marek był model Rudge'a z silnikiem Japa. Konstruktorzy z Coventry w latach dwudziestych wytyczyli szlak, jakim podążają dziś Jawa i GM, a wcześniej Weslake i Godden


Na ostatnich zdjęciach -  z lewej Rudge przystosowany do jazdy w zawodach TT z 1933 roku - z prawej Rudge używany w powojennym speedwayu klasycznym

 

Źródło:
Zdjęcie i opis pochodzi z książki
Dirt - Track żużel lat przedwojennych

Henryk Grzonka; "Speedway mała encyklopedia" 1996

strona główna

toruńskie turnieje turnieje światowe turnieje krajowe
zawodnicy trenerzy mechanicy działacze
klub statystyki sprzęt