Główna Komisja Sportu Żużlowego
(GKSŻ)
Polskiego Związku Motorowego
Społeczny organ Zarządu Głównego Polskiego Związku Motorowego, który realizuje politykę i zadania Związku w zakresie powierzonych jej dyscyplin torowych wyścigów motocyklowych. Kieruje, koordynuje i programuje rozwój sportu żużlowego w Polsce, a w szczególności: opracowuje regulaminy sportowe i dokonuje ich interpretacji, realizuje roczne kalendarze sportowo - szkoleniowe, wykonuje czynności związane z przynależnością PZM do Międzynarodowej Federacji Motocyklowej i działalnością statutową PZM. Ponadto wydaje licencje sportowe (krajowe i zagraniczne) zawodnikom, sędziom, komisarzom technicznym i innym osobom funkcyjnym, weryfikuje i zatwierdza wyniki mistrzostw Polski oraz wyniki zawodów o nagrody PZM, nadaje tytuły mistrzowskie, ustala skład kadry narodowej (seniorów i juniorów) oraz skład zawodników na zawody międzynarodowe, homologuje i wydaje licencje torów, wyznacza organizatorów zawodów międzynarodowych w Polsce, nakłada kary za przewinienia sportowe.
Do zadań GKSŻ należy również udzielanie pomocy organizacyjnej i metodycznej klubom i sekcjom żużlowym.
Od roku 2006 istota działania GKSŻ została nieco umniejszona z uwagi na to
iż powstał nowy organ zarządzający żużlowymi rozgrywkami ligowymi pod nazwą
Ekstraliga Żużlowa sp. z o.o., który to
przejął w roku 2006 prawa do zarządzania najwyższą klasą rozgrywek żużlowych w
Polsce.
W gestii GKSŻ pozostały natomiast dwie pozostałe klasy czyli I i II liga
żużlowa, a także żużlowa reprezentacja Polski oraz szkolenie żużlowego narybku
oraz Stowarzyszenie Sędziów Żużlowych.
Po sezonie żużlowym AD 2013, GKSŻ podjęło decyzję o zmianie nazwy rozgrywek 1 i 2 ligi. Obie klasy rozgrywkowe otrzymały odpowiednio nazwy Polska Liga Żużlowa (PLŻ) zamiast dotychczasowej I ligi oraz Polska 1 Liga Żużlowa (PLŻ 1) zamiast II ligi. Nowe nazewnictwo lig zostało ogłoszone w Zakopanem, na specjalnie zwołanej konferencji prasowej. Wcześniej jednak w gronie GKSŻ odbyły się dosyć burzliwe dyskusje na temat nazw lig. Wyłoniły się takie nazwy i takie logotypy. Zmiana ta podyktowana była względami marketingowymi oraz działaniami promocyjnymi, które miały przyciągnąć do niższych klas rozgrywkowych kolejnych sponsorów oraz partnera telewizyjnego.
Zmiana nazwy rozgrywek na zapleczu ekstraligi, okazała się na tyle skuteczna, że rozgrywki te po raz pierwszy w swojej historii zyskały sponsora tytularnego, a została nim firma NICE od lat wspierają polską reprezentację żużlową.
28 listopada 2015 roku wybrano na kolejną
kadencję nowy skład Głównej Komisji Sportu Żużlowego. Do pięcioosobowego
organu kandydowało dziesięć osób.
Procedurę wyboru składu Głównej Komisji Sportu Żużlowego określał paragraf 7
Regulaminu GKSŻ, który stanowił, że GKSŻ składa się z nie więcej niż 5 członków,
w tym z przewodniczącego. Przewodniczącego GKSŻ powoływał Zarząd Główny Polskiego
Związku Motorowego. W skład GKSŻ mogli wejść przedstawiciele środowiska
aktualnych i byłych sędziów sportu żużlowego, klubów mini żużla oraz pozostałych
środowisk. Propozycje do składu osobowego GKSŻ zgłaszały kluby uczestniczące w
współzawodnictwie sportu żużlowego i posiadające ważne licencje PZM w tej
dziedzinie oraz Zarządy Okręgowe PZM poprzez swoje Okręgowe Komisje Sportu
Żużlowego. Prezydium ZG PZM spośród zgłoszonych kandydatur wybierało 4
kandydatów do GKSŻ i przedstawiało proponowany skład Komisji Zarządowi Głównemu
PZM, który ustalał jej skład osobowy. Regulamin GKSŻ zakładał, że w skład
komisji wchodziło pięć osób, jednak po zmianach komisja miała liczyć członków -
siedmiu.
Podczas wyborów nikt nie oczekiwał zmian więc nie było większych niespodzianek w
zakresie wyboru przewodniczącego GKSŻ i na kolejną kadencję powołany został
Piotr Szymański. W skład komicji weszli również Zbigniew Fiałkowski i Łukasz
Szmit, których pracę pozytywnie ocenił przewodniczący. Czwartym członkiem z
ramienia sędziów został Leszek Demski, dla którego przewidziana została funkcja
nie tylko w ramach GKSŻ. Pozostałe miejsca przypadły Ireneuszowi Igielskiemu,
Dariuszowi Cieślakowi oraz
Janowi
Ząbikowi, który miał zająć się koordynowaniem projektu miniżużla w skali Polski oraz prowadzić reprezentację złożoną z
najmłodszych zawodników mających poniżej 16 lat i dopiero planujących starania o
licencję.
Podczas kolejnych wyborów w dniu 23 listopada 2019 roku GKSŻ została odchudzona, bo swoją pracę w komisji przestali wykonywać Jan Ząbik, Ireneusz Igielski, Dariusz Cieślak oraz Marek Wojaczek. Była to konsekwencja krytyki ze strony niektórych środowisk i kibiców, w której pojawiały się głosy, że GKSŻ jest zbyt liczna. Kibice nie wiedzieli kto i za co odpowiada. "Odchodzenie" składu osobowego miało spowodować, że podział obowiązków pomiędzy cztery osoby, nada im większą odpowiedzialność i jasność. Tak więc od roku 2019 razem z przewodniczącym Piotrem Szymańskim w komisji pracowali Łukasz Szmit, Leszek Demski oraz Zbigniew Fiałkowski.
Listopad roku 2023 przyniósł kolejne zmiany.
Oto bowiem GKSŻ od roku 2024 przestała zarządzać rozgrywkami na zapleczu
ekstraligi. W decyzyjności Komisji pozostała Żużlowa Reprezentacja Polski oraz
najniższa liga żużlowa (2 liga), która zmieniła nazwę na Krajowa Liga Żużlowa.
Tym samym w strukturach organizacyjnych musiało również dojść do zmian.
Funkcję przewodniczącego po siedemnastu latach, przestał pełnić Piotr Szymański,
który został dyrektorem zarządzającym włączonej do struktur Ekstraligi - 1 Ligi
Żużlowej, która przyjmowała nazwę 2 Ekstraliga Żużlowa. Ustępujący prezes od
roku 2014 był jednocześnie przewodniczącym Komisji Wyścigów Torowych FIM Europe
i miał swój udział w powołaniu drużynowych turniejów reprezentacyjnych na Starym
Kontynencie zarówno wśród seniorów, jak i juniorów. Ponadto Szymański opiekował
się dorosłą reprezentację Polski, która odnosiła triumfy w Drużynowym Pucharze
Świata (2007-09, 2011, 2013, 2016-17, 2023).
Kadencję Piotra Szymańskiego podsumował Krzysztof Cegielski, były żużlowiec,
prezes stowarzyszenia żużlowców "Metanol": Niewątpliwie jest kojarzony z
wielkimi sukcesami sportu żużlowego, chociaż niektóre można było lepiej
wykorzystać. Na początku był bardzo zaangażowany w reprezentację i starał się
naprawiać różne niedociągnięcia. Na pewno udało mu się zostawić żużel w Polsce
na bardzo wysokim poziomie i tego nikt nie może podważać. Zaczynaliśmy od walki
o prawa zawodników. Wówczas to nie były nawet rozmowy. Cały czas nas zbywano, a
my walczyliśmy dalej. To była jedna wielka kłótnia. Na szczęście zrozumiano, że
łatwiej jest dyskutować, niż załatwiać coś za plecami. Od kilku dobrych lat
właściwie nie ma jakichś sporów. Pojawiają się po prostu pytania, prośby o
opinię czy rozmowy. Za to, że do tego doprowadził, chyba najbardziej dziękuję i
szanuję Piotra Szymańskiego".
Obowiązki szefa powierzono Ireneuszowi Igielskiemu, który miał być
siódmym w historii przewodniczącym Głównej Komisji Sportu Żużlowego i jak
poinformowała komisja w komunikacie: "To człowiek, który żyje dla żużla i od
wielu lat łączy największą pasję z pracą zawodową. Przez 19 lat pełnił funkcję
dyrektora zarządzającego Unii Leszno oraz zasiadał w zarządzie klubu. Podczas
jego kadencji w Lesznie zostały zorganizowane rundy Speedway Grand Prix oraz
Drużynowy Puchar Świata. To dzięki niemu klub pozyskał wielu sponsorów i
działaczy, co bezpośrednio przełożyło się na aż siedem złotych medali DMP w tym
czterech z rzędu. Klub w tym czasie stał się kuźnią młodych talentów, nie tylko
z Polski, ale także innych krajów – głównie z Australii. Wcześniej, w roku 2000,
pracował dla WTS Wrocław, a także współpracował z Kolejarzem Rawicz. Igielski od
wielu lat jest członkiem Zarządu Głównego Polskiego Związku Motorowego. W
przeszłości był już członkiem GKSŻ. W kierowaniu polskim żużlem pomagać mu będą
Dariusz Cieślak oraz Leszek Demski – obaj pełnić będą funkcję
wiceprzewodniczących.
Nowy przewodniczący już na starcie musiał zmierzyć się z konsekwencjami
decyzji podjętych na szczeblu ekstraligowym i jak wspomniano dotychczasowa 2
Liga Żużlowa w sezonie 2024 otrzymała nazwę Krajowa Liga Żużlowa. Zmiana ta nie
do końca spodobała się kibicom i żużlowym ekspertom, a Igieski tak mówił o
zastanych zmianach: "Stanęliśmy trochę przed faktem dokonanym, bo ta zmiana
nazewnictwa sprawiła, że musieliśmy też zmienić nazwę dotychczasowej drugiej
ligi. Ciężko byłoby komunikować Speedway 2. Ekstraligę i drugą ligę.
Zastanawialiśmy się, co zrobić i jak nazwać drugą ligę. Były różne pomysły.
Choćby trzecia liga. Doszliśmy jednak do wniosku, że to nie byłoby dobre dla
samych klubów, kibiców czy sponsorów. Zwłaszcza tym ostatnim trudno byłoby
wytłumaczyć, że kluby, które jeździły w drugiej lidze, teraz są w trzeciej. To
znaczy, że teraz spadły, zostały zdegradowane? Tym samym doszliśmy do wniosku,
że w przyszłym roku pojedziemy, jako Krajowa Liga Żużlowa. która powinna być
miejscem, gdzie ci najmłodsi zaczynają, gdzie zagraniczni zawodnicy, którym
ciężko się przebić, stawiają pierwsze kroki w Polsce. Jakby nie spojrzeć poziom
tej klasy rozgrywkowej bardzo się podniósł. To jest coś innego, niż 5, czy 10
lat temu. KLŻ stała się miejscem, gdzie można stworzyć coś, co będzie cieszyło
oko kibica. Chcemy tę formułę utrzymać, choć oczywiście marzy nam się sponsor
tytularny".
Pracami GKSŻ kieruje Prezydium, a na jej czele stoi Przewodniczący GKSŻ.
Funkcję przewodniczącego pełnili:
Stefan Pyz
1956-1958
Rościsław
Słowiecki - 1975-1985
Zbigniew
Flasiński 1975-1985 zm. w 2004 roku
Andrzej
Grodzki 1985-2003
Marek
Karwan 2003-2006
Piotr
Szymański 2006-2023
Ireneusz
Igielski - 2023-aktualnie