silnik jawa

W 1954 roku Jaroslav Simandl w małym warsztacie w Divisovie (później przejętym przez fabrykę Jawa w 1963) skonstruował silnik do motocykli żużlowych ESO 500. W 1965 roku rozpoczęto produkcję silnika Jawa 890. Kiedy w 1966 roku na Jawie nowozelandczyk Barry Briggs wywalczył złoty medal w IMŚ rozpoczęła się ekspansja Jawy na żużlowe salony, trwająca do połowy lat siedemdziesiątych. W 1970 wyprodukowano koleją wersję silnika - model 892.
Rok później skonstruowano prototyp silnika z głowicą czterozaworową, który nie był jednak do końca trafionym rozwiązaniem, dlatego podjęto pracę nad ulepszeniem tej konstrukcji. Seryjną produkcję silnika czterozaworowego rozpoczęto w roku 1976 - model 894. Był to silnik o pojemności 492 ccm, mocy 62 KM i wadze 32,5 kg. W silniku zastosowano dwa wałki rozrządu umieszczone w głowicy.
Kolejne modele Jawy z głowicami czterozaworowymi wyprodukowano w roku 1985 - model 897 i 896 oraz z 1990 - model 898.
Próby unowocześnienia silnika skończyły się oddaniem pola dla silników innych marek, a zwłaszcza dla Weslake, a później Goddena.
Zakłady Jawa w Divisowie są również producentem silników i motocykli Jawa przeznaczonych na tory długie, trawiaste, lodowe, a także do minispeedwaya

Dane techniczne niektórych silników marki JAWA (ESO) produkowanych na przestrzeni lat:

Źródło: Henryk Grzonka; "Speedway mała encyklopedia" 1996

Jawa przed bankructwem, do roku 2013 produkowała następujące modele silników:

SILNIK 871-872	Dane techniczne	silnik typu 871-872
	chłodzony powietrzem, czterosuwowy, jednocylindrowy, DOHC
	Pojemność	494
	Średnica x skok tłoka (mm)	85x87 / 88x81,2
	Max moc (kW)	48-51
	Stopień sprężania	13,5-16:1
	Max obroty (obr/min)	11 000
	Paliwo	metanol
	Waga (kg)	28-30

SILNIK 889	Dane techniczne	silnik typu 889
	chłodzony powietrzem, czterosuwowy, jednocylindrowy, 1xOHC
	Pojemność	494
	Średnica x skok tłoka (mm)	90 - 77,6
	Max moc (kW)	48-50
	Stopień sprężania	13,5-16:1
	Max obroty (obr/min)	11 000
	Paliwo	metanol
	Waga (kg)	28-30

SILNIK 884-888	Dane techniczne	silnik typu 884-888
	chłodzony powietrzem, czterosuwowy, jednocylindrowy, 1xOHC
	Pojemność	494
	Średnica x skok tłoka (mm)	85x87 / 88x81,2
	Max moc (kW)	48-50
	Stopień sprężania	13,5-16:1
	Max obroty (obr/min)	11 000
	Paliwo	metanol
	Waga (kg)	28-30

SILNIK 886	Dane techniczne	silnik typu 886
	chłodzony powietrzem, czterosuwowy, jednocylindrowy, dwuzaworowy, 1xOHC
	Pojemność	494
	Średnica x skok tłoka (mm)	85x87
	Max moc (kW)	44-46
	Stopień sprężania	13,5-15:1
	Max obroty (obr/min)	9 500
	Paliwo	metanol
	Waga (kg)	28-30

SILNIK 870	Dane techniczne	silnik typu 870
	Silnik chłodzony wodą, czterosuwowy, jednocylindrowy, czterozaworowy, 1xOHC. Nie używa się go w klasycznej odmianie speedwaya, bowiem przeznaczony jest jako napęd do  Quardów lub motocykli typu "Off Road". Trwają prace nad ulepszeniem tego modelu
	Pojemność	624,6
	Średnica x skok tłoka (mm)	94x90
	Max moc (kW)	55
	Stopień sprężania	11,2:1
	Max obroty (obr/min)	10 000
	Paliwo	benzyna 98
	Waga (kg)	35-38

Przed sezonem AD 2014 z Divisowa zaczęły napływać optymistyczne wieści, bowiem fabryka Jawy wróciła do gry. Właścicielem Jawy została czeska spółka Dana, której większościowym udziałowcem był Stanislav Diatka oraj jego wnuczka Otylie Diatkova. Po przejęciu udziałów w fabryce ruszyła intensywna produkcja i sprzedaż motocykli. Montaż żużlowych rumaków pozostał bez zmian, ale podkreślano, że motocykl jest zupełnie nowym produktem. Pomijając szczegóły techniczne wszystko w motocyklu było nowe, inne, inaczej poskładane. Postawiono na większą precyzję wykonania i choć bryła silnika się nie zmieniła, wielu fachowców gołym okiem dostrzegało zmienione elementy i co ważne były to zmiany na lepsze. Nowi właściciele postawili zatem na jakość, bowiem chcieli zmienić wcześniejszą opinię, o Jawie jako motocyklu, w którym trzeba wymienić niemal każdy z elementów, żeby ścigać się na najwyższym poziomie. Co ciekawe w motocyklu obok wysokiej klasy gaźnika Blixt, nowego korbowodu czy nowych tłoków, zamontowano podzespoły polskich firm, jak np. osłony i błotniki. Wszystkie te zmiany opatrzono atrakcyjną ceną około 25.000 zł netto. (kompletny GM około 40.000 zł).
Nowy właściciel Stanislav Diatka (w momencie przejęcia fabryki miał 78 lat) to w żużlu postać anonimowa, choć zawsze był związany z produkcją, sprzedażą i serwisem motocykli. Niektórych mogło dziwić, że zdecydował się kupić za 1,3 min euro bankrutującą fabrykę. Jednak Diatka wiedział co robi, bowiem nie był to jedyny biznes jaki prowadził, a w pierwszych dniach działalności pokazał, że nie zamierza dokładać do żużlowego interesu. Nic więc dziwnego, że nowi właściciele fabryki nie zamykali się we własnej myśli technicznej, ale otwarci byli na wiedzę i sugestie zawodników oraz mechaników. Zdawali sobie bowiem sprawę, że odzyskanie zaufania i rynku, było możliwe tylko i wyłącznie przy ścisłej współpracy ze środowiskiem żużlowym. Niemal bezpośrednio po wejściu nowego właściciela fabryka ruszyła z produkcją ram żużlowych oraz części zamiennych, które były potrzebne zawodnikom korzystającym z konstrukcji o pojemności 500 ccm.
Optymistyczne było również to, że w okresie dwóch lat planowano stworzyć zupełnie nowy motocykl, w którym wszystko miało być pionierskie, począwszy od silnika, a skończywszy na osłonach.
W roku 2014 w fabryce rozpoczęto prace nad nowymi projektami maszyn o pojemności 80ccm i 125ccm, a także nad silnikiem 500ccm z nowym korbowodem i zapłonem Saletra lub PVL.
Najwięcej ciekawości wzbudzał jednak projekt w którym zaproponowano rewolucyjne zmiany, które były tak naprawdę rewolucyjnym powrotem do przeszłości. O swoich nowatorskich pomysłach Jawa poinformowała na konferencji, którą zorganizowano 13-14 grudnia 2014 roku w Ceskym Sternbeku koło Divisova. W konferencji niepoślednie znaczenie miała obecność polskich konstruktorów Mirosława Dudka - dealera Jawy w Polsce i Sławomira Walczaka - założycieli "New Speedway Fundation", której celem było obniżenie kosztów uprawiania żużla, poprawa bezpieczeństwa zawodników oraz uatrakcyjnienie żużlowych wyścigów. Właśnie ci dwaj dżentelmeni wspólnie w fabryką Jawy skonstruowali zupełnie nowy motocykl w zupełnie nowej technologii z zupełnie nowym silnikiem, w którym nowatorski był powrót do dwóch zaworów w głowicy. Oto jak wyglądały parametry czterech prototypowych silników, które poddano niezależnym testom na hamowni oporowej:
    - pojemność 573ccm,
    - średnica cylindra 90 mm
    - skok tłoka 90 mm
    - głowica dwuzawodowa (stosowana w silniku do ice speedway)
    - tłok lżejszy o 100 gramów od obecnie stosowanego
    - wydłużony moment obrotowy
Nową konstrukcję nazwano NFS i miała ona zapewnić dawny charakter żużlowych wyścigów poprzez podniesienie atrakcyjności i widowiskowości, a o zwycięstwie w wyścigu nie miał już decydować tylko start i jazda gęsiego do mety. Zakładany efekt konstruktorzy mieli osiągnąć poprzez uzyskanie większej elastyczności silnika podczas jazdy już przy najniższych obrotach, a to z kolei miało poprawić sterowność i panowanie nad maszyną. Dodatkowo powrót do dwóch zaworów miał ośmiokrotnie obniżyć koszty uprawiania speedwaya. Nową konstrukcję testował m.in. Amerykanin Sam Ermolenko, który w samych superlatywach wypowiadał się o nowej konstrukcji.

Oby wszystkie plany nowej Jawy i polskiej myśli konstruktorskiej się ziściły, bo konkurencja sprzętowa z całą pewnością obniży niemałe przecież koszty uprawiania żużla.