puchar
PZM-ot
-
rozgrywki zawieszone -
Puchar PZM był turniejem zapoczątkowanym w w 1962 roku, za sprawą uchwały podjętej na Ogólnopolskiej Naradzie Aktywu Żużlowego. Uchwała ta miała otworzyć rywalizację zespołów równolegle do rozgrywek ligowych, ale na zasadach według których zawodnicy rywalizowali w ramach Drużynowych Mistrzostw Świata. Decyzja ta wynikała z tego, że rok wcześniej polska reprezentacja zdobyła pierwszy złoty medal DMŚ.
Zawody żużlowe patronatem objął PZM,
a rozgrywane były w grupach systemem czwórmeczów na
torach każdego z uczestników. W najważniejszej grupie
startowały zawsze cztery najlepsze zespołu I ligi. Puchar PZM zdobywał zespół,
który wygrał rywalizację w najważniejszej czwórce (grupa I). Pozostałe ekipy rozstawiano w
zależności od lokat zajmowanych w rozgrywkach ligowych i pięcioosobowe teamy
ścigały się w czwórmeczach na torze każdej drużyny z danej grupy.
W pierwszej edycji pucharu rywalizowały tylko cztery ekipy: Stali
Rzeszów, Górnika Rybnik, Polonii Bydgoszcz i Unii Leszno, czyli najlepsze
zespoły ligi w poprzednim roku - 1961. Rok później formuła rozgrywek została
rozbudowana i do rywalizacji dopuszczono wszystkie zespoły, dzieląc je na
wspomniane grupy. Grupę pierwszą, w której rywalizowano o Puchar tworzyły cztery
najlepsze ekipy I ligi z poprzedniego roku. W grupie drugiej, zespoły
rywalizowały jedynie o prestiż i startowały w niej zespoły, które zajęły miejsca
od 5 do 8. Pozostałe grupy tworzyły drużyny drugoligowe, które walczyły "o nic",
a zawody te traktowały typowo szkoleniowo.
Największą słabością tych rozgrywek był jednak ciągle zmieniający się system
rywalizacji i prawdopodobnie to było główną przyczyną zaniechania tych rozgrywek
w latach następnych. Dla przykładu w roku 1964 i 1969 do walki o puchar
przystąpiły zespoły I ligi i cztery drużyn drugoligowe. W roku 1965 w
rywalizacji udział brały tylko zespoły pierwszoligowe, z kolei w roku 1974 o
puchar walczyły tylko zespoły drugoligowe.
Do 1971 roku o kolejności w grupach decydowała suma wywalczonych przez zespół
punktów biegowych we wszystkich turniejach. Od 1972 roku o kolejności w grupie
decydowały punkty meczowe (I miejsce - 3 pkt.; II miejsce - 2 pkt.; 3 miejsce -
1 pkt; 4 miejsce - 0 pkt.).
Zwycięzca grupy otrzymywał puchar przechodni ZG PZM, na którym wypisywano nazwy
kolejnych tryumfatorów. Największe sukcesy w rywalizacji o Puchar PZM osiągnęła
drużyna rybnicka, wygrywając zawody, jedenaście razy.
Po roku 1974 zaniechano rozgrywania Pucharu PZM, jednak
rozgrywki te znalazły kontynuację w latach 1976-1977 jako
Młodzieżowy Puchar PZM, zmieniony w sezonie
kolejnym na Młodzieżowe Drużynowe Mistrzostwa Polski.
Próbą kolejnej kontynuacji rozgrywek o Puchar PZM był zainicjowany w 1978 roku
Drużynowy Puchar Polski, rozgrywany w tej samej formule co
Młodzieżowe Drużynowe Mistrzostwa Polski, czyli najpierw odbyły się eliminacje w
czterech grupach, których zwycięzcy awansowali do czterech turniejów finałowych,
odbywających się na torze każdego z rywali Udało się jednak rozegrać jedynie
trzy edycje zawodów
Na fali oszczędności w kolejnych latach Drużynowego Pucharu Polski już nie
rozgrywano, wrócił do kalendarza rozgrywek dopiero w 1992 roku, jak się miało
okazać ponownie tylko na kilka sezonów.
Wyniki poszczególnych grup Pucharu PZM
Rok 1962 | |||||
Grupa I | Górnik Rybnik 124 | Polonia Bydgoszcz 112 | Unia Leszno 84 | Stal Rzeszów 64 | |
Rok 1963 | |||||
Grupa I | Górnik Rybnik 150 | Stal Rzeszów 84 | Unia Leszno 76 | Polonia Bydgoszcz 72 | |
Grupa II | Śląsk Świętochłowice 113 | Sparta Wrocław 96 | Stal Gorzów 89 | Wybrzeże Gdańsk 83 | |
Grupa III | Unia Tarnów 50 | Stal Toruń 48 | Zgrzeblarki Zielona Góra 44 |
Włókniarz Częstochowa wycofał się |
|
Grupa IV | Polonia Piła 62 | Start Gniezno 53 | Tramwajarz Łódź 27 |
Wanda Nowa Huta |
|
Rok 1964 | |||||
Grupa I | Górnik Rybnik 164 | Stal Rzeszów 109 | Unia Tarnów 56 | Sparta Wrocław 54 | |
Grupa II | Wybrzeże Gdańsk 109 | Polonia Bydgoszcz 106 | Stal Gorzów 105 | Śląsk Świętochłowice 62 | |
Grupa III | Motor Lublin 121 | Start Gniezno 111 | Karpaty Krosno 85 | Kolejarz Opole 75 | |
Rok 1965 | |||||
Grupa I | ROW Rybnik 153 | Stal Gorzów 96 | Stal Rzeszów 69 | Polonia Bydgoszcz 60 | |
Grupa II | Wybrzeże Gdańsk 135 | Śląsk Świętochłowice 123 | Sparta Wrocław 78 | Zgrzeblarki Zielona Góra 45 | |
Rok 1966 | |||||
Grupa I | ROW Rybnik 147,5 | Stal Gorzów 102 | Wybrzeże Gdańsk 80 | Stal Rzeszów 50,5 | |
Grupa II | Sparta Wrocław ??? | Zgrzeblarki Zielona Góra 86 | Polonia Bydgoszcz 81 | Śląsk Świętochłowice 78 | |
Grupa III | Stal Toruń 117,5 | Włókniarz Częstochowa 102,5 | Kolejarz Opole 90 | Unia Tarnów 71 | |
Grupa IV | Unia Leszno 142 | Polonia Piła 97 | Motor Lublin 96 | Karpaty Krosno 32 | |
Rok 1967 | |||||
Grupa I | ROW Rybnik 148 | Stal Gorzów 86 | Wybrzeże Gdańsk 75 | Stal Rzeszów 74 | |
Grupa II | Sparta Wrocław 124,5 | Włókniarz Częstochowa 102,5 | Unia Tarnów 93 | Polonia Bydgoszcz 63 | |
Grupa III | Unia Leszno 120 | Śląsk Świętochłowice 113 | Kolejarz Opole 103 | Zgrzeblarki Zielona Góra 44 | |
Grupa IV | Stal Toruń 140,5 | Polonia Piła 92,5 | Start Gniezno 90 | Motor Lublin 61 | |
Rok 1968 | |||||
Grupa I | ROW Rybnik 135 | Stal Gorzów 97 | Sparta Wrocław 93 | Wybrzeże Gdańsk 59 | |
Grupa II | Polonia Bydgoszcz 115 | Stal Rzeszów 96 | Unia Tarnów 89 | Włókniarz Częstochowa 80 | |
Grupa III | Unia Leszno 147 | Kolejarz Opole 119 | Śląsk Świętochłowice 83 | Zgrzeblarki Zielona Góra 24 | |
Grupa IV | Start Gniezno 140 | Stal Toruń 101 | Gwardia Łódź 81 | Motor Lublin 62 | |
Rok 1969 | |||||
Grupa I | ROW Rybnik 141 | Stal Gorzów 135 | Sparta Wrocław 84 | Stal Rzeszów 23 | |
Grupa II | Śląsk Świętochłowice 150 | Wybrzeże Gdańsk 101 | Polonia Bydgoszcz 71 | Włókniarz Częstochowa 59 | |
Grupa III | Kolejarz Opole 137,5 | Unia Tarnów 106 | Unia Leszno 87 | Motor Lublin 44,5 | |
Rok 1970 | |||||
Grupa I | Stal Gorzów 99 | ROW Rybnik 97 | Polonia Bydgoszcz 73 | Śląsk Świętochłowice 67 | |
Grupa II | Kolejarz Opole 111 | Wybrzeże Gdańsk 102 | Sparta Wrocław 93 | Unia Leszno 90 | |
Grupa III | Stal Rzeszów 102 | Unia Tarnów 102 | Włókniarz Częstochowa 92 | Zgrzeblarki Zielona Góra 87 | |
Grupa IV | Motor Lublin 141 | Start Gniezno 100 | Gwardia Łódź 77 | Stal Toruń 63 | |
Rok 1971 | |||||
Grupa I | ROW Rybnik 134 | Śląsk Świętochłowice 109 | Kolejarz Opole 73 | Polonia Bydgoszcz 68 | |
Grupa II | Stal Gorzów 133 | Sparta Wrocław 111 | Wybrzeże Gdańsk 91 | Unia Tarnów 57 | |
Grupa III | Zgrzeblarki Zielona Góra 134 | Stal Rzeszów 92 | Unia Leszno 85 | Motor Lublin 96 | |
Grupa IV | Włókniarz Częstochowa 135 | Stal Toruń 121 | Gwardia Łódź 71 | Start Gniezno 53 | |
Rok 1972 | |||||
Grupa I | ROW Rybnik 11 + 115 | Stal Gorzów 11 + 113 | Polonia Bydgoszcz 11 + 97 | Śląsk Świętochłowice 7 + 52 | |
Grupa II | Zgrzeblarki Zielona Góra 13 +128 | Włókniarz Częstochowa 10 + 98 | Kolejarz Opole 9 + 78 | Sparta Wrocław 8 + 77 | |
Grupa III | Unia Leszno 13 + 116 | Stal Toruń 13 + 111 | Wybrzeże Gdańsk 9 + 85 | Unia Tarnów 5 + 67 | |
Grupa IV | Motor Lublin 12 + 120 | Start Gniezno 12 + 97 | Gwardia Łódź 8 + 90 | Stal Rzeszów 8 +73 | |
Rok 1973 | |||||
Grupa I | ROW Rybnik 12 + 133 | Śląsk Świętochłowice 12 + 95 | Polonia Bydgoszcz 9 + 91 | Włókniarz Częstochowa 7 + 65 | |
Grupa II | Stal Gorzów 16 + 152 | Unia Leszno 10 + 110 | Falubaz Zielona Góra 8 + 61 | Kolejarz Opole 6 +58 | |
Grupa III | Stal Toruń 11,5 + 116 | Sparta Wrocław 11,5 + 113 | Wybrzeże Gdańsk 10 + 94 | Unia Tarnów 7 + 59 | |
Grupa IV | Stal Rzeszów 14,5 + 144 | Gwardia Łódź 11+ 96 | Motor Lublin 9,5 + 96 | Start Gniezno 5 + 45 | |
Rok 1974 | |||||
Grupa I | Wybrzeże Gdańsk 12 + 130 | Kolejarz Opole 11 + 107 | Stal Toruń 11 + 99 | Unia Tarnów 6 + 46 | |
Grupa II | Stal Rzeszów 14 + 133 | Motor Lublin 11 + 111 | Start Gniezno 8 + 75 | Gwardia Łódź 7 + 63 |
Źródło: Speedway Mała Encyklopedia"; H. Grzonka