koła

PRODUCENCI
Jawa, GM, Akront, Talon, Strucha

UŻYTKOWANIE - PARAMETRY
We wszystkich typach wyścigów, jeśli stosowane są koła odlewane lub spawane, szprychy muszą być zabezpieczone. Zabroniona jest jakakolwiek modyfikacja obręczy lub szprych kół dostarczonych przez wytwórcę. Felgi do kół wykonane są z aluminium lub stali, przy czym ze względu na swą masę i wytrzymałość większym uznaniem cieszą się koła aluminiowe.
Koła tylne mogą być być pełne lub z widocznymi szprychami. Zawodnicy raczej unikają pełnych kół przednich z uwagi na szprycę, która zostaje odrzucona przez tylne koło zawodnika prowadzącego, na przednie koło zawodnika jadącego za nim co spowalnia tego drugiego. W przypadku kół ze szprychami szpryca przesypuje się przez koło i nie stanowi takiego oporu.
Koła są osadzone w ramie, a obracają się na zakrytych łożyskach kulowych.

W przypadku obręczy kół przednich, przepisy nie wprowadzają żadnych wymogów i ograniczeń, dlatego powszechnie zawodnicy używają kół posiadających parametry:
średnica 2,75 x 23";      ilość szprych 40;     ciśnienie 0,9 atm

Obręcze kół tylnych - napędowych - posiadają cały szereg przepisów precyzujących ich parametry. Podstawowe to:
średnica   3,5 x 19";      ilość szprych 36;     ciśnienie 0,6-0,9 atm (zależy od wagi zawodnika i jego preferencji)

REGULACJA
Regulacja kół jest bardzo istotna w motocyklu i opiera się o dwa aspekty. Pierwszy dotyczy samych kół w których bardzo istotny jest naciąg szprych, wyważenie kół i ustawienie ich w osi motocykla, a także poprawne założenie opon i zębatki w kole tylnym. Zaniedbanie któregokolwiek z wymienionych elementów może utrudniać jazdę, a także może doprowadzić do spadnięcia lub zerwania łańcucha.
Ponadto po każdym biegu trzeba oczyścić koła z żużla, ma to walor estetyczny, ale również koło oczyszczone z żużla obniża masę motocykla.
Drugim aspektem w zakresie regulacji jest zamontowanie tylnego koła w ramie. Koło bowiem można zamontować około 5 cm bliżej lub dalej silnika, a co za tym idzie reguluje się w ten sposób środek ciężkości motocykla, bowiem montaż koła dalej od silnika wydłuża motocykl, a ustawienie koła tylnego bliżej silnika skraca.

Obręcze kół nie mogą być w żaden sposób modyfikowane. Jedynym odstępstwem od tego przepisu jest nawiercenie otworów przez, które przechodzą wkręty albo tak zwane "trzymacze" opony (rysunek obok). Wynika to z tego, że podczas jazdy na żużlu występuje obracanie się opony na feldze, co powoduje wyrwanie wentyla dętki i utratę ciśnienia w oponie. Dlatego stosuje się różnego rodzaju systemy, które przytwierdzają oponę do felgi. Regulamin stanowi jednak, że niewykorzystane otwory muszą być one zaślepione wkrętami lub "trzymaczami" opon.
Po zamontowaniu opony, zawsze należy wyważyć koło. Wyważanie kół odbywa się na specjalnych wyważarkach i stosuje się do tego specjalne kuleczki balansowe, zakładane na szprychy, przy czym wyważeniu poddaje się koła tylne, gdyż podczas jazdy na torze wibracje z koła przedniego i tak są przenoszone na kierownicę i w tym przypadku regulacja jest w zasadzie bezskuteczna.

Ważnym elementem w obręczach kół jest ich waga, która jest różna zależnie od producenta. Wynika to między innymi z różnej grubości szprych. Należy jednak pamiętać, że im cieńsze szprychy tym wytrzymałość takiego kola jest o wiele mniejsza. Praktyka pokazuje, że przednie koło wystarcza na jeden sezon, później pojawia się problem pękających szprych, które można oczywiście całkowicie wymienić. Jednak przeważnie zawodnicy wymieniają całe koła, a używane wykorzystują na treningach lub oddają młodym zawodnikom.

Przed sezonem 2012 wprowadzono nowe wymogi techniczne FIM, które objęły między innymi wymogi materiałowe i wymiarowe osprzętu motocykla. Zmiany te dotyczyły również kół i tak we wszystkich typach wyścigów jeśli stosuje się koła odlewane lub spawane, szprychy należy zabezpieczyć pełnymi osłonami/tarczami. O ile zawodnicy wcześniej stosowali rozwiązania z pełnymi tylnymi kołami, o tyle pełne koła przednie budziły kontrowersje, które wynikały z tego, że mimo nakazów FIM niektórzy zawodnicy próbowali tego rozwiązania i niestety nie przeniosło ono oczekiwanych rezultatów, bowiem "szpryca" spod kół motocykli rywali raczej utrudniało jazdę niż czyniło ja bardziej bezpieczną.

koło
przednie
koło
tylne
trzymacze
opony
kulki
balansowe

W 2017 roku zaczęto testować koła z kevlaru, które były niezwykle lekkie i wytrzymałe. Dodatkowo lepiej pozwalały prowadzić motocykl, bowiem miały mniej szprych i w przyszłości po akceptacji żużlowych władz koła te miały być dopuszczone do oficjalnej rywalizacji na żużlowych torach

W roku 2021 furorę zaczęły robić bezdętkowe koła marki Kineo, które funkcjonowały na żużlowym rynku od lat, ale długo nie było nimi większego zainteresowania. Moda na ten rodzaj kół pojawiła się, gdy turecka firma Anlas wyprodukowała odpowiednie opony do bezdętkowych obręczy. Niezwykle miękkie ogumienie, na granicy ustalonej przez FIM normy sprawiło, że korzystający z nich Artiom Łaguta, czy Maciej Janowski rozpoczęli sezon w wielkim stylu i do włoskiej fabryki, zaczęły masowo spływać zamówienia. Dla włoskiego producenta priorytetem był jednak wyrób kół dla motocykli wyścigowych, motocrossowych czy znanych marek samochodowych. Żużel traktowany był jako margines produkcji i wielu zawodników miesiącami czekało na swoje zamówienia. Jeden z czołowych zawodników świata tylne złote koła zamówione w 2021 r. dostał dwa lata później. A zamówienie nie należało do najtańszych, bo za pełny zestaw z mocowaniami zębatki i kołpaka, koszt wynosił ok. 600 euro. Z czasem sytuacja się unormowała i niektóre koła, w mniej wyszukanej kolorystyce, można dostać nawet od ręki, ale cena poszybowała w górę o ok 150 euro, a żeby zawodnik miał komfort i nie musiał bawić się w zmienianie opon na kole potrzebował w trakcie zawodów najmniej sześć kompletów.

W opisie wykorzystano fragmenty cyklu felietonów
z toruńskim mechanikiem Dariuszem Sajdakiem
jakie pojawiły się na portalu www.sportowefakty.pl

strona główna

toruńskie turnieje turnieje światowe turnieje krajowe
zawodnicy trenerzy mechanicy działacze
klub statystyki sprzęt