motocykl puch

Marka Puch ma bardzo złożoną historię i chociaż Johann Puch zbudował pierwszy motocykl w 1903, jej dzieje nieco przypominają losy szwedzkiej firmy Husqvarna. Szwedzi z Husqvarny rozpoczęli od produkcji zbrojeniowej, a dzisiaj motocykle tej marki są produkowane we Włoszech przez Cagivę. Puch również stal się własnością włoskiej firmy - koncernu Piaggio.
W 1928 Puch połączył się z Austro-Daimlerem, a w 1934- ze Steyrem. Austro-Daimler i Steyer miały problemy i do przetrwania potrzebowały fuzji z dochodowym Puch AG. Udziałowcem wszystkich trzech był wiedeński bank.

Powiązania z przemysłem zbrojeniowym mial Steyr, najstarsza ze spółek, założona w 1864 przez Josefa Werndla z siedzibą w mieście Steyr. Firma prowadziła już zakłady zbrojeniowe. nie dziwi zatem fakt. że nowe przedsiębiorstwo działało w tej samej branży. Wkrótce też Austriacy stali się największym w Europie producentem uzbrojenia. W 1890 liczba zatrudnionych wynosiła 9000; każdego roku montowali 540 000 karabinów. W 1894 ofertę wzbogaciły rowery. które wkrótce stały się ważnym segmentem produkcji firmy.
Wybuch I wojny światowej przyspieszył rozwój koncernu, lecz po zawarciu traktatu pokojowego w Austrii, która w wyniku przegranej utraciła znaczną część terytorium. zakazano wyrobu broni. W rezultacie Steyer przestawił się na produkcję motocykli i aut, lecz w okresie Wielkiego Kryzysu dozna l poważnych strat. co przyspieszyło fuzję w 1934.
Austro-Daimler, druga z firm grupy kapitałowej, została założona w 1899 w celu montowania samochodów z podzespołów produkowanych przez niemieckiego Daimlera. Wkrótce założyciel firmy Josef Bierenz przestawił się na produkcję aut na licencji. W 1906 do Bierenza dołączył legendarny konstruktor Ferdinand Porsche. Wkrótce doszły autobusy, ciężarówki i pojazdy wojskowe. Po I wojnie światowej powrócono do montażu aut. W 1928 Steyr połączył się z Puchem.

Puch został założony przez Johanna Pucha w Grazu w 1891, aby produkować bicykle. W 1897 spółka została sprzedana niemieckiej grupie, a w 1899 Puch otworzył zupełnie nowe zakłady. W 1903 z linii montażowej wyjechał pierwszy motocykl, a 7 lat później pierwsze auto Pucha. W pierwszych wyścigach maszyny Pucha były bardzo aktywne, lecz największe sukcesy odnosił model Gordon Bennett z 1906. Była to czterosuwowa widlasta dwucylindrówka 904,7 ccm (89x90 mm) z napędem na pas, o mocy 3,5 KM. Takie maszyny prowadzone przez Nikodena i Oruba zajęły 1 i 2 miejsce wyścigu o Puchar Europy w 1906. Marka pojawiła się również w wyścigach TT na wyspie Man, lecz żadna z maszyn, które wystartowały w klasie Senior w 1913 i 1914, nie dojechała do mety.

Do wybuchu wojny w 1914 Puch zdobył pozycję jednego z wiodących w Europie producentów motocykli, lecz w tym samym roku założyciel firmy zmarł nagle.
Pierwsza ze słynnych dzielonych dwusuwowych jednocylindrówek, model LM (Light Motorcycle), projektu Giovanniego Marcelino, pojawiła się w 1923. Ta konstrukcja miała stanowić podstawę oferty motocykli przez następne pół wieku. Pierwszy model miał silnik o poj. 122 ccm lecz wkrótce pojemność zaczęła rosnąć, aż do 250 ccm Maszyny Puch odnosiły też znaczne sukcesy w wyścigach rozgrywanych w całej Europie w łatach 20 i 30. W 1931 powstał model 500 z podwojenia wersji 250 ccm tworząc czterotłokowy napęd z dwoma cylindrami. Puch zbudował też wariant z silnikiem o poj. 800 ccm czterocylindrowym, ustawionym poziomo, z cylindrami w układzie przeciwległym, z rozrządem SV (debiut w 1936). Potem w 1938 nastąpił Anschluss, a rok później wybuchła II wojna światowa.
Po wojnie Puch rozwijał rodzinę pojazdów ze silnikiem ze wspólną dla dwóch cylindrów komorą spalania, zarówno turystycznych (małe pojemności), jak i sportowo-użytkowych (pojemności powyżej 250 ccm). Eksport obejmował prawie całą Europę i Amerykę Północną. W USA maszyny promowano pod markami Allstate i Sear. Nowy pojazd z silnikiem 49 ccm, chłodzonym dmuchawą, z pochylonym cylindrem i ramą tłoczoną z blachy stalowej pojawił się w latach 50. Puch zbudował bardzo wiele egzemplarzy, a jugosłowiański Tomos podjął produkcję na licencji.
Podczas Salonu w Kolonii Puch ostatecznie zrezygnował ze starzejących się jednostek ze wspólną dla dwóch cylindrów komorą spalania. Pojawił się pierwszy szosowy model jednocylindrowy M125 o poj. 123,5 ccm (54 x54 mm), z pięcioma biegami i głowicą cylindra o niezwykłej konstrukcji. Żebra były ustawione w kształt słońca, poprawiając znacząco chłodzenie oraz eliminując odkształcenia głowicy. Ta pierwsza maszyna dala początek całej serii innych modeli, przeznaczonych głównie do wyścigów drogowych i terenowych.

Szczególne sukcesy odnosiły pojazdy z silnikami Pucha w wersji trialowej (z kierowcami Greevsem i Dalesmanem). Fabryczny motocykl crossowy prowadzony przez Harry Evertsa zdobył mistrzostwo świata w klasie 250 ccm w 1975. Budowano też włoskie motocykle enduro Friggerio-Puch, oferowane w sprzedaży pod koniec lat 70 i na początku 80. Jednak najsłynniejszą i przynoszącą największe dochody serią Pucha były motorowery Maxi, które w łatach 70. sprzedawały się doskonale na całym świecie. Potem nadeszły lata 80, a wraz z nimi głęboka recesja, która mocno uderzyła w przemysł produkujący jednoślady. Rezultatem było utworzenie w 1987 fuzji z włoskim gigantem Piaggio, który już posiadał marki Vespa i Gilera. Niedługo potem produkcja na terenie Austrii została wstrzymana. Piaggio udzielił licencji na montaż mopedów Maxi wytwórni z Czech.

Zdjęcie i opis pochodzi z
encyklopedii motocykli - p. red. Rogera Hicksa